Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı, bir aracın kazadan önceki satış fiyatı ile kazadan sonraki piyasa değeri arasındaki farktır. Bu değer kaybı, kazanın büyüklüğüyle doğru orantılı olarak artar. Kaza sonrası aracın değer kaybı, özellikle sigorta süreçleri ve tazminat talepleri açısından önemli bir konudur.
Araç Değer Kaybı Kimden İstenir?
Kaza sonrasında oluşan değer kaybı için, aracın kusursuz tarafı, kazanın kusurlu sürücüsünün trafik sigortasından talepte bulunabilir. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları gereğince, hasar gören aracın tamiri sonrası oluşan değer kaybı, trafik sigorta teminatı kapsamında karşılanmaktadır. Bu durumda, kusurlu sürücünün sigortasından değer kaybı talep etmek için herhangi bir ek işleme gerek yoktur. Ancak, kusurlu tarafın zorunlu trafik sigortası yoksa, değer kaybı doğrudan kusurlu sürücüden talep edilebilir.
Araç Değer Kaybı Başvuru Şartları
Araç değer kaybı başvurusu yapabilmek için belirli şartları sağlamak gerekmektedir. Kaza sonucu oluşan her hasar değer kaybı yaratmamaktadır. Başvuru yapılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmelidir:
- Kusur Durumu: Kazada %100 kusurlu olmamak. Kaza sonucunda yalnızca kusursuz taraf değer kaybı talep edebilir.
- Zaman Aşımı Süresi: Değer kaybı başvurusu için 2 yıllık zaman aşımı süresi bulunmaktadır. Kaza tarihinden itibaren 2 yıl içinde başvuru yapılmalıdır.
- Önceki Hasar Durumu: Araçta hasar gören parçanın daha önce onarım görmemiş olması gerekir. Örneğin, daha önce boyanan bir parça, yeni bir kazada tekrar boyanırsa bu durum değer kaybı oluşturmaz.
Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Kusursuz taraf, kazanın kusurlu tarafının trafik sigortasından değer kaybını talep edebilir. Başvuru yaparken, gerekli belgelerin tamamlanması önemlidir. Başvuru için gerekli evraklar şunlardır:
- Trafik Kazası Tespit Tutanağı: Resmi tasdikli sureti ya da taraflar arasında düzenlenen tutanak.
- Eksper Raporu: Maddi hasara ilişkin ekspertiz raporu.
- Araç Ruhsatı: Talep edilen araca ait ruhsat.
- Hasarlı Araç Resimleri: Varsa, hasarın fotoğrafları.
- Araç Değer Kaybı Dilekçesi: Mağdurun banka hesap bilgilerini içeren talep dilekçesi.
Başvuru sonrası sigorta şirketi, başvuruyu en geç 15 gün içinde yazılı olarak yanıtlamalıdır. Cevap alınamadığı veya talep kısmen ya da tamamen karşılanmadığı durumlarda, mahkemeye başvurulabilir veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilir.
Araç Değer Kaybı Hesaplama
Araç değer kaybı, kazanın ardından aracın hasarsız piyasa değeri ile onarılmış hali arasındaki fiyat farkına göre hesaplanır. Bu hesaplamada iki temel kriter önemlidir:
- Rayiç Bedel (Piyasa Bedeli): Aracın model yılı, kilometresi, marka ve modeli, trafiğe çıkış tarihi gibi faktörlere göre belirlenir.
- Hasarın Büyüklüğü: İşlem gören parça sayısı, boya onarımı, değişim yapılan parçanın konumu gibi etkenler eksperler tarafından değerlendirilir.
Araç Değer Kaybı Taleplerinde Zamanaşımı
Araç değer kaybı taleplerinde 2 yıllık zaman aşımı süresi vardır. Bu süre, kazanın gerçekleştiği tarihe göre hesaplanır. İki yıldan fazla bir süre geçmişse, değer kaybı tahsili mümkün olmamaktadır. Bu nedenle, kaza sonrası değer kaybı talep etmek için gereken adımların zamanında atılması önemlidir.
Araç değer kaybı, hem maddi kayıpların giderilmesi hem de araç sahiplerinin haklarının korunması açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu süreçte dikkatli olmak ve gerekli belgeleri eksiksiz hazırlamak, hak kaybı yaşamamak için kritik bir rol oynamaktadır.
İkame Araç Bedeli Nedir?
İkame araç bedeli, trafik kazası veya aracın haksız fiil nedeniyle hasara uğraması sonucu kendi aracını kullanamayan bir kişinin, bu süre zarfında kiraladığı veya kiralamak zorunda kaldığı bir araç için talep ettiği tazminat miktarıdır. Halk arasında “aracın yatma bedeli” olarak da bilinir. Bu bedel, aracın onarım süresince sahiplerinin araçsız kalmamaları için kiralamak zorunda olduğu miktarı ifade eder.
İkame araç bedeli, kazanın veya arızanın sorumlusunun, mağdurun yaşadığı maddi kaybı telafi etmek amacıyla ödemesi gereken tazminattır. Araç, hem bireyler hem de işletmeler için kritik bir ulaşım aracıdır; bu nedenle aracın kullanılamaz hale gelmesi günlük yaşamı veya iş süreçlerini olumsuz etkileyebilir.
İkame Araç Bedeli Kimden Talep Edilir?
İkame araç bedeli, genellikle kazaya karışan araçların sigorta şirketlerinden, aracı kullanan sürücülerden veya araç sahiplerinden talep edilebilir. Aşağıdaki durumlarda ikame araç bedeli talep edilebilir:
- Kaza Durumu: Kazanın sürücünün kendi kusurundan kaynaklandığı durumlarda, eğer kasko sigortası varsa, bu zarar kasko şirketi tarafından karşılanmalıdır. Ancak kusur karşı tarafta ise, zarar karşı aracın kasko sigortasından veya araç sahibinden talep edilebilir.
- Aracın İç Aksam Arızası: Eğer trafik kazası aracın iç aksamından kaynaklanıyorsa ve bu arıza üretici ya da servisten kaynaklanıyorsa, zarar üretici firma veya yetkili servisten talep edilebilir.
- Garanti Kapsamındaki Araçlar: Araç, garanti süresi içinde hasar görmüşse, zarar temini araç satıcısından veya üretici firmadan talep edilebilir.
İkame Araç Bedeli Hesaplama
İkame araç bedeli, aracınızın kaza veya arıza nedeniyle kullanılamaz hale gelmesi durumunda, bu süre zarfında kiralayacağınız bir araç için talep ettiğiniz tazminattır. Hesaplama çeşitli faktörlere bağlıdır:
- Aracın Günlük Kiralama Bedeli: Benzer özelliklere sahip araçların piyasadaki günlük kiralama bedeli belirlenir.
- Aracın Onarım Süresi: Aracın tamir edilmesi için gereken süre hesaplanır.
- Toplam Bedel: Günlük kiralama bedeli, onarım süresi ile çarpılarak toplam ikame araç bedeli bulunur.
Örneğin, günlük kiralama bedeli 300 TL ve aracın onarım süresi 10 günse, toplam ikame araç bedeli 3000 TL olur.
İkame Araç Bedeli Nasıl Talep Edilir?
İkame araç bedelinin talep edileceği taraf, duruma göre değişiklik gösterir. Eğer bedel sigorta şirketlerinden talep ediliyorsa, talep için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- Yazılı İhtar: Elektronik posta, noter veya iadeli taahhütlü mektup ile sigorta şirketine ihtar çekilebilir.
Sigorta şirketinin yasal süresi içinde cevap vermemesi durumunda icra takibi, tahkim veya dava açılabilir.
Eğer ikame araç bedeli şahıslardan talep ediliyorsa, süreç şu şekildedir:
- İcra Takibi veya Dava: Şahıslardan talep edilmesi durumunda, icra takibi veya dava yoluyla talep edilebilir.
- Gerekli Belgeler: Onarım faturası, kiralama faturası ve varsa ikame eksper raporu ile birlikte ilamsız takip yapılabilir.
Eğer şahıs icra takibine itiraz ederse, itirazın iptali davası açılarak mahrumiyet bedelinin tahsili talep edilebilir.
Tarafların hak kayıplarının önüne geçilmesi büyük önem taşımaktadır. Herhangi bir icra dosyasının ve/veya araç değer kaybı dosyasının tarafı olmanız durumunda, Avukat İsmail Pektaş – Pektaş Hukuk ve Danışmanlık ile iletişime geçerek sigorta ve tazminat hukuku alanında tecrübeli avukatlarımızdan hukuki destek alabilirsiniz.