Hakaret Suçu, Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu, İnternetten Yapılan Hakaret

Hakaret Suçu ve Ceza Hukuku: TCK 125’in Kapsamı ve Uygulamaları

Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) “Şerefe Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Bu suç, bir kişinin onur, şeref ve saygınlığını zedeleyici hareketleri kapsar ve iki ana kategoriye ayrılır: huzurda hakaret ve gıyapta hakaret.

Huzurda Hakaret (TCK 125/1)

TCK 125/1 maddesi, bir kişinin doğrudan onur, şeref ve saygınlığına saldırıyı düzenler. Bu durumda fail, mağdura doğrudan hakaret edebilir ya da somut bir fiil isnadı yapabilir. Hakaret, genellikle aşağılayıcı bir dil kullanarak veya belirli bir eylemi mağdura isnat ederek yapılabilir. Bu suçun cezası, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.

Örnekler:

• Bir kişiyi “sapık” olarak nitelendirmek.
• Birinin belirli bir suçu işlediğini iddia etmek.
• Yine suçun alenen işlenmesi hâlinde de ceza ağırlaştırılır: “Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.” (TCK 125/4)

Gıyapta Hakaret (TCK 125/2)

Gıyapta hakaret, mağdurun huzurunda olmaksızın, en az üç kişinin duyabileceği şekilde yapılan hakareti ifade eder. Bu durumda, hakaretin en az üç kişi tarafından duyulması gerekir. Aleniyet ve ihtilat arasındaki fark önemli bir husustur: İhtilat, fiilin belirli kişilerce duyulmasını ifade ederken, aleniyet suçun geniş bir kitle tarafından görülmesini ifade eder.

Hakaret Suçunda İspat ve Ceza

Hakaret suçunun oluşabilmesi için, failin isnat ettiği fiilin doğru olup olmadığını ispat etmesi mümkündür. Ancak, isnat edilen fiilin ispatı, kamu yararı ve şikayetçinin rızasına bağlıdır. Ayrıca, bir kişinin hakaret ettiği fiilin doğruluğunu ispat edebilmesi durumunda ceza verilmez.

Ağırlaştırıcı ve Hafifletici Sebepler

Ağırlaştırıcı Sebepler:

1. Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret.
2. Dini veya siyasi inançlardan dolayı hakaret.
3. Kutsal değerlerle ilgili hakaret.

Bu durumlarda cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. Ayrıca, hakaret alenen işlenirse ceza, altıda bir oranında artırılır.

Hafifletici Sebepler:

1. Haksız bir fiile tepki olarak hakaret.
2. Hakaretin karşılıklı olarak işlenmesi.

Bu durumlarda, ceza indirimi uygulanabilir veya cezadan vazgeçilebilir.

Soruşturma ve Kovuşturma

Hakaret suçu, Asliye Ceza Mahkemeleri tarafından görülür ve genellikle şikayete tabidir. Ancak, mağdurun ölmesi durumunda, ölenin yakınları tarafından şikayet yapılabilir. Suçun zamanaşımı süresi 8 yıldır, ancak basın yoluyla işlenmişse dava açma süreleri günlük süreli yayınlar için iki ay, diğer yayınlar için dört aydır.

Sonuç

Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nda kişisel onur ve saygınlığı koruma amacı güder. Huzurda veya gıyapta işlenmesi durumuna göre değişen kurallar ve ceza hükümleri ile bu suç, çeşitli durumlar altında düzenlenmiştir. Hukuki süreçlerin doğru bir şekilde yürütülmesi için ceza hukuku konusunda detaylı bilgi sahibi olmak önemlidir.

İnternetten Yapılan Hakaret Suçları ve Ceza Hukuku

Günümüz dünyasında internetin etkisi her geçen gün artmaktadır. Teknolojik gelişmeler sayesinde internet, iletişim kurmak ve bilgi edinmek için önemli bir araç haline gelmiştir. Ancak, internetin yaygın kullanımı bazı suçların işlenmesine ve suç delillerinin ortaya çıkmasına da neden olabilmektedir. Bu yazıda, internet üzerinden yapılan hakaret suçları ve bu suçlara ilişkin hukuki düzenlemeleri ele alacağız.

İnternet Üzerinden Hakaret Suçu Nedir?

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) hakaret suçunun internet vasıtasıyla işlenmesi konusunda doğrudan bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, TCK’nın 125. maddesinin 2. fıkrasında yer alan “Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi” ifadesi, interneti de kapsayacak şekilde yorumlanabilir. Bu kapsamda, internet üzerinden hakaret suçunu işleyen iletişim araçları şunlardır:

• Mektup
• E-mail
• Whatsapp mesajları ve gruplarındaki mesajlar
• SMS
• Telefon konuşmaları
• Sosyal medya hesapları üzerinden DM mesajları (Instagram, Twitter, Facebook vb.)

İletişim yoluyla işlenen hakaret suçları, “huzurda” veya “gıyapta” hakaret olarak değerlendirilebilir. Huzurda hakaret, mağdurun doğrudan hedef alındığı ve mesajın mağdurun bilmesini sağlamak amacıyla gönderildiği durumları ifade eder. Örneğin, bir Whatsapp mesajı ile doğrudan mağdura hakaret ediliyorsa bu huzurda hakaret sayılır.

Ancak, hakaret içerikli iletinin mağdurun olmadığı bir Whatsapp grubunda paylaşılması durumunda huzurda hakaret suçu oluşmaz. Fakat bu durumda en az üç kişi ile iletişim kuruluyorsa, bu durum gıyapta hakaret suçu olarak değerlendirilebilir.

İnternetten Hakaret Suçunun Cezası Nedir?

İnternet üzerinden işlenen hakaret suçlarının cezası, TCK’nın 125. maddesinin 1. fıkrasına göre üç aydan iki yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasıdır.

Sosyal Medya ve İnternet Üzerinden Hakaret Suçları

Günümüzde sosyal medya platformları (Facebook, Instagram, Twitter, Snapchat vb.) üzerinden hakaret suçlarının işlenme oranı artmaktadır. Bu platformlarda doğrudan mağdura yönelik hakaret içeren paylaşımlar ve mesajlar, hakaret suçunun işlenmesi anlamına gelir. İnternet üzerinden yapılan hakaret suçlarına karşı hukuki mücadele, bu suçların engellenmesi ve cezalandırılması açısından büyük önem taşır.

Sonuç

İnternet ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte, hakaret suçlarının işlenme şekilleri de değişmiştir. Bu nedenle, internet üzerinden yapılan hakaret suçlarına ilişkin hukuki düzenlemeleri ve cezaları bilmek, mağdurların haklarını koruma açısından önemlidir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu ve Türk Ceza Kanunu (TCK) 299

Cumhurbaşkanına hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 299. maddesinde düzenlenmiştir. Bu suç, TCK 125’te tanımlanan hakaret suçunun, Cumhurbaşkanına karşı işlenmiş özel bir formudur. Cumhurbaşkanı, kamu görevlisi olarak görev yapsa da, bu suçun kanuni düzenlemesi, Cumhurbaşkanına hakareti daha ağır bir suç olarak belirlemiştir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Unsurları

Cumhurbaşkanına hakaret suçu, sadece Cumhurbaşkanına doğrudan hakaret edilmesiyle oluşur. Suçun oluşması için Cumhurbaşkanının görevinden dolayı hakaret edilmesi şartı aranmaz. Hakaret, kamuya açık bir şekilde ya da gizli olarak işlenebilir. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun unsurları:

• Hakaretin Doğrudan Cumhurbaşkanına Yönelik Olması: Suçun işlenmiş olması için hakaretin Cumhurbaşkanına yöneltilmiş olması gerekir.
• Açık veya Gizli Hakaret: Hakaretin, aleni bir şekilde veya belirli kişilere duyurularak yapılmış olması suçun oluşumunu etkiler.
• Hususi Tahkir Suçu: Bu suç, kişisel hedef alarak işlenir ve iştirak halinde işlenebilir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Cezası (TCK 299)

Cumhurbaşkanına hakaret suçu, TCK 299’a göre şu şekilde cezalandırılır:

1. Temel Cezası: Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
2. Ağırlaştırıcı Nitelik: Suçun açıkça işlenmesi halinde ceza, 1/6 oranında artırılır.

TCK 299, devletin saygınlığını korumak amacıyla öngörülmüş olup, bu suçun cezası, genel hakaret suçuna kıyasla daha ağırdır.

Hakaretin Açıkça veya Gıyapta İşlenmesi

• Açıkça İşlenme: Suç, internet, sosyal medya veya kamuya açık yerlerde işlenirse ceza 1/6 oranında artırılır.
• Gıyapta İşlenme: Hakaretin en az üç kişi tarafından öğrenilmesi gerekir. Ancak, Cumhurbaşkanına hakaret suçunda bu kural aranmaz.

Şikayet, Zamanaşımı ve Uzlaşma

Cumhurbaşkanına hakaret suçu, şikayete tabi değildir ve Cumhurbaşkanının şikayet hakkı bulunmaz. Savcılık, suçun bildirimi üzerine resen soruşturma başlatır. Zamanaşımı süresi 8 yıldır. Ayrıca, bu suç için uzlaşma uygulaması geçerli değildir.

Para Cezası ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Asliye ceza mahkemesi tarafından verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir. Ayrıca, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) ve hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.

Tutuklama ve Memuriyete Engel Olup Olmama

Cumhurbaşkanına hakaret suçu nedeniyle tutuklama tedbiri uygulanabilir. Bu suç, memuriyete giriş için engel teşkil etmez, ancak devlet memuru olma şartlarına uygun olmalıdır.

İnternet Üzerinden Hakaret

İnternet, sosyal medya veya diğer dijital platformlar aracılığıyla Cumhurbaşkanına hakaret edilmesi durumunda, suçun açıkça işlenmesi ceza artırımına neden olur. Yargıtay kararları, internet üzerinden yapılan hakaretlerin suç oluşturduğunu belirtmektedir.

• Yargıtay, hakarete konu suçlarda; “Allah belanı versin” gibi ifadeleri tanrısal ceza dileme, beddua anlamında kabul etmekte hakaret ve aşağılama olarak nitelememektedir.  (Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2001/9-132 E.,2001/155 K.)
• Yargıtay bir kararında; ‘’biz diktatöre diktatör deriz … yalnız değildir’’ yazılı pankartı açıp, aynı sözü slogan olarak söyleyen sanıkların, bu sözlerinin ifade özgürlüğü kapsamında bulunmaması dolayısıyla cumhurbaşkanlığına hakaret suçunu oluşturduğu ifade edilmiştir. (Yargıtay 16. Ceza Dairesi  2018/1460 E.,2018/2321 K.)
• Diğer bir kararda ise; Facebook’ta başka bir profilde paylaşılan Cumhurbaşkanının fotoğrafı altına ‘’sahtekar’’ şeklinde yorum yapan sanığın bu eylemi cumhurbaşkanına hakaret olarak değerlendirilmiştir. (Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2019/2312 E., 2019/5931 K.)